آبان ۱, ۱۴۰۰ 

گزارش ماهانه؛ نگاهی اجمالی به وضعیت حقوق بشر مهر ۱۴۰۰

خبرگزاری هرانا – آنچه در پی می‌آید گزارش ماهانه و اجمالی از وضعیت حقوق بشر در ایران در دوره زمانی مهر ماه ۱۴۰۰ است که به همت نهاد آمار، نشر و آثار مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران تهیه شده است، این گزارش با توجه به حجم محدود آن و نیز به دلیل عدم اجازه فعالیت گروه‌های مستقل مدافع حقوق بشر در ایران نمی‌تواند بازتاب بی نقص وضعیت حقوق بشر در ایران باشد.

لازم به یادآوری است بخش آمار این تشکل به‌صورت سالانه گزارش مفصل‌‌تر خود را به اشکال آماری و تحلیلی از وضعیت حقوق بشر در ایران منتشر می‌کند.

خلاصه آنچه گذشت:

اخبار نقض حقوق بشر در مهر ماه ۱۴۰۰، با قریب به ۴۴ مورد اعدام، محکومیت‌های متعدد، احضارها، نقض گسترده حقوق زندانیان، نقض پایدار آزادی بیان، تجمعات کارگران بخصوص در زمینه معوقات مزدی و موارد دیگری که در استان‌های مختلف رخ داد، همراه بود. این گزارش بر مبنای اطلاعاتی گردآوری شده که صحت آن‌ها به احراز رسیده است.

اعدام

مهرماه با قریب به ۴۴ مورد اعدام همچنان بازگو کننده نقض حق حیات در دستگاه قضایی جمهوری اسلامی ایران است. بنا بر گزارش نهادهای بین‌المللی، ایران به تناسب سرانه جمعیت و میزان اعدام، رتبه نخست اعدام شهروندان خود در دنیا را دارد. از مهمترین رویداد ها در این باره می‌توان به اجرای حکم اعدام دو زندانی به نام های ماشااله سبزی و اسماعیل سلطان‌آبادی در زندان دیزل آباد کرمانشاه اشاره کرد. این زندانی ها با وجود نبود دلایل کافی و تنها با اجرای مراسم قسامه از بابت اتهام قتل به اعدام محکوم شده بودند. به گفته یک منبع مطلع ماشااله سبزی تا آخرین لحظه و پیش از اجرای حکم اتهام انتسابی را قبول نکرده است.

در ماه سپری شده، حکم اعدام علی محمد محمدی و اسلام محمدیدر زندان سپیدار اهواز، ۸ زندانی در زندان تربت جام، ۶ زندانی در زندان عادل آباد شیراز، حسین دادزاده و رامین دادزاده در زندان مرکزی یزد، امید سارانی در زندان بیرجند و ابراهیم رخشانی در زندان قاین به اجرا درآمد.

افزون بر این، شهروز (الکس) سخنوری، به همراه متهم ردیف دوم پرونده خود از بابت اتهامات “قاچاق بین‌المللی انسان” و “افساد فی‌الارض” و یک متهم از بابت اتهام قتل به اعدام محکوم شدند.

همچنین، شعبه ۳۱ دیوان عالی کشور حکم اعدام شاکر بهروز، زندانی سیاسی محبوس در زندان ارومیه را تایید کرد. آقای بهروز در این پرونده به قتل یکی از اعضای سپاه پاسداران متهم شده است. این زندانی سیاسی شهریورماه سال گذشته در پرونده دیگر خود توسط دادگاه انقلاب ارومیه به اتهام “بغی” به اعدام محکوم شده بود که این حکم تیرماه امسال توسط دیوان عالی کشور نقض شد.

بیش از ۷۵ درصد اعدام های صورت گرفته در ایران توسط دولت یا نهاد قضایی اطلاع رسانی نمی‌شوند که نهادهای حقوق بشری اصطلاحا آن را اعدام “مخفیانه” می‌خوانند.

آزادی اندیشه و بیان

در مهرماه، بسان گذشته بازداشت متهمان بصورت متعدد گزارش شد که از میان این گزارشات میتوان به بازداشت سپیده قلیان در اهواز، محمد خلیلی، غلام طیبی و علی طیبی در بهبهان، جواد لعل محمدیدر مشهد، ابوالفضل پورحسینقلی در کلیبر و آرش شادمند در تبریز، خدیجه مهدی پور در ایلام، سعید رضایی و احسان رضایی در رشت، ۱۱ شهروند در استانهای کردستان، قم، البرز و تهران اشاره کرد.

همچنین، هشت دستفروش کتاب در میدان انقلاب تهران، به دلیل آنچه “فروش کتاب‌های غیر قانونی” عنوان شده، توسط پلیس امنیت بازداشت شدند. نیروهای پلیس برخی از کتب دستفروشان را ضبط و با خود برده اند.

در ماه سپری شده محکومیت های متعددی صورت گرفت که از این تعداد می توان به محکومیت پیام شکیبا به ۱۳ ماه حبس تعزیری، سعید تابناک به ۴ سال و ۲ ماه حبس تعزیری، محمد محمودی به پرداخت ۶ میلیون تومان جزای نقدی بدل از یکسال حبس تعزیری و یک میلیون تومان جزای نقدی بدل از شلاق، نازنین زاغری رتکلیف به یک سال حبس و یک سال ممنوع الخروجی، حسن فرجی به ۱۰ ماه حبس، محمدطاهر حسین‌پور به ۱۵ ماه حبس، رضا اسلامی به ۵ سال حبس و مهرنوش طافیان به شش ماه و یازده روز حبس اشاره کرد.

طبق قانون، قاضی نباید کسی را احضار یا جلب کند، مگر آن که دلایل کافی داشته باشد. اگرچه ممکن است کسی که در مظان اتهام قرار گرفته است، پس از پایان دادرسی، تبرئه شود، اما همین زدن برچسب اتهام به دیگری باید دلیل داشته باشد. قاضی در صورت سهل‌انگاری در این مورد، خود مشمول محکومیت انتظامی می‌شود. اما در این حیطه معیارهای مراجع قضایی ایران متناقض با موازین حقوق بشری است.

از این قرار، محبوبه فرحزادی به دادگاه انقلاب تهران، ابوالفضل کرامتی و یوسف سلحشور و امیر ستاری رئوف و اولدوز قاسمی به دادگاه کیفری تبریز و فرنگیس مظلوم به واحد اجرای احکام دادسرای اوین احضار شدند.

همچنین، نرگس محمدی، سخنگوی کانون مدافعان حقوق بشر طی ابلاغیه‌ای جهت اجرای حکم به واحد اجرای احکام دادسرای اوین احضار شد.

در ضمن، روز یکشنبه ۲۵ مهرماه، علی زلفی شهروند اهل بوکان جهت اجرای حکم حبس به زندان این شهرستان منتقل شد.

در ماهی که گذشت، رضا محمدحسینی، یوسف سلحشور و محمدصادق احمدی‌نیا در مراجع قضایی محاکمه شدند.

همینطور، روز یکشنبه ۱۱ مهر، مدیر مسئول روزنامه همدلی از بابت اتهام «نشر اکاذیب به قصد تشویش اذهان عمومی» توسط دادگاه مطبوعات مجرم شناخته شد.

در این ماه، منازل ابوالفضل پورحسینقلی، آرش شادمند و جواد لعل محمدی مورد تفتیش ماموران امنیتی قرار گرفت.

لازم به ذکر است، به دنبال تغییرات مدیریتی در روزنامه همشهری، تمدید قرارداد روزنامه نگاران این موسسه مشروط به قبولی در گزینشی است که در آن سوالاتی درباره جزییات و سبک زندگی، عقاید و مواضع آنها از جمله “چرا ازدواج نکرده‌ای؟”، “چرا بچه نداری؟” و یا سوالاتی درباره احکام و نماز و عقاید دینی و سیاسی، مثلا “چرا در انتخابات رای ندادی؟”، “چرا نماز جمعه نمی‌روی؟” و …. پرسیده می‌شود.

زندان

از سوی دیگر روز پنج‌شنبه ۱ مهرماه، خبر جان باختن امیرحسین حاتمی در زندان تهران بزرگ در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد. امیر حسین حاتمی، فرزند آغلی، ۲۲ ساله، از اهالی روستای لرنی از توابع بخشی شیروان استان ایلام و ساکن تهران در یکی از بازارهای تهران کار می‌کرد که به دنبال درگیری با یک شهروند توسط ماموران نیروی انتظامی بازداشت و به زندان تهران بزرگ منتقل شده بود که به طرز مشکوکی جان باخت.

همچنین، سعید دهقان، وکیل دادگستری و از همکاران پیام درفشان، وکیل دادگستری و فعال حقوق بشر با انتشار یادداشتی در صفحه شخصی خود جزییات بیشتری در خصوص بازداشت وی مطرح کرده است. آقای دهقان در این یادداشت از جزئیات نحوه بازداشت این وکیل دادگستری پرده برداشته و از انتقال پیام درفشان به یکی از خانه‌های امن، تزریق داروی نامشخص منجر به بروز رعشه، قطع شدن زبان، انتقال به بیمارستان روانپزشکی امین آباد، استفاده از شوک الکتریکی و ضرب و شتم این فعال حقوق بشر توسط سربازان سازمان زندان‌ها خبر داده است.

افزون بر این، در پی بروز درگیری و ضرب و شتم شماری از زندانیان سیاسی محبوس در زندان تهران بزرگ در تاریخ روز جمعه ۱۶ مهر، که منجر به اسیب دیدن شاپور احسانی راد، پویا قبادی، اسماعیل گرامی، اکبر باقری و اکبر فراجی شده بود، روز دوشنبه ۱۹مهرماه، ۱۴ تن از مضروبین به نام های حسین قشقایی، مهران دلفان آذری، میثم غلامی، حجت الله رافعی، رضا صلواتی، مرتضی اولنگی، شهاب سلطانیان، داوود عبدالهی، شاپور احسانی راد، پویا قبادی، اسماعیل گرامی، اکبر باقری، علیرضا فرشی و اکبر فراجی به سالن ۱ تیپ دو این زندان منتقل شدند. انتقال این زندانیان به سالن ۱ که با عنوان بند دربسته نیز شناخته می‌شود، با حضور شماری از مقامات زندان به صورت اجباری و علیرغم شرایط غیراستاندارد و نامناسب این سالن صورت گرفته است.

گفتنی است، حدود ۱۵ زندانی متهم به رابطه با همجنس در بندهای ۲ و ۱۰ زندان رجایی شهر کرج عمدتا به صورت بلاتکلیف نگهداری می‌شوند. این شهروندان تحت عنوان اتهاماتی چون رابطه نامشروع و لواط بازداشت شده‌اند.

از سوی دیگر، محسن احمدزاده شهروند اهل مهاباد، علارغم گذشت بیش از یک ماه از زمان بازداشت کماکان در یکی از بازداشتگاه های امنیتی ارومیه بسر میبرد و از سرنوشت وی اطلاعی در دست نیست.

همینطور، عبدالرشید ریگی روحانی اهل سنت در شهرستان مهرستان واقع در استان سیستان و بلوچستان، علیرغم اتمام دوران محکومیت همچنان در زندان به سر می‌برد.

به علاوه، معین میثاقی، نگاره قادری، هایده فروتن و پسرش مهران مصلی نژاد، شهروندان بهائی ساکن شیراز علیرغم گذشت بیش از یک ماه از زمان بازداشت در سلول‌های انفرادی بازداشتگاه پلاک ۲۰۱ نیروی انتظامی شیراز نگهداری می‌شوند. این شهروندان تنها یکبار اجازه ملاقات با خانواده خود را داشته‌اند.

به جز این، قاسم بهرامی، شاعر منتقد که با نام “شیدای همدانی” شناخته می‌شود علیرغم گذشت بیش از یک ماه از زمان دستگیری در مشهد کماکان در بازداشت و بیخبری به سر میبرد.

گفتنی است، مژگان کاوسی، زندانی سیاسی روز شنبه ۱۷ مهرماه به زندان کچوئی کرج منتقل شد و روز چهارشنبه ۲۱ مهرماه، به زندان اوین بازگردانده شد و سپس همان روز به دلیل دستور اشتباه دادستان به زندان کچوئی کرج بازگردانده شد. وی در جریان انتقال به زندان کچوئی کرج، مدت ۳ روز را در بازداشتگاه نیروی انتظامی سپری کرده و در میان متهمان به جرائم عمومی نگهداری شده بود. او در زمان این انتقال‌ مجبور به بازرسی بدنی تا برهنگی کامل شده و مورد بدرفتاری و توهین ماموران نیروی انتظامی قرار گرفته است.

به جز این، سهیل عربی، زندانی عقیدتی و بهنام موسیوند، فعال مدنیمحبوس در زندان رجایی شهر کرج، روز چهارشنبه ۱۴ مهرماه از حضور در جلسه دادگاه مرتبط با پرونده‌ای که در دوران حبس علیه آن‌ها گشوده شده، خودداری کردند. آن‌ها در پی امتناع از حضور در جلسه دادگاه، توسط نائب رئیس زندان به ضرب و شتم تهدید شده‌اند. آنها همچنین، روز سه‌شنبه ۲۷ مهرماه توسط ماموران زندان رجایی شهر کرج مورد ضرب و شتم قرار گرفته و به قرنطنیه این زندان منتقل شدند. گفته می‌شود که این رفتار با دستور الله کرم عزیزی، رئیس زندان رجایی شهر کرج و به بهانه اعتراض به بازرسی بدنی صورت گرفته است.

به علاوه، سهیلا حجاب، زندانی سیاسی محبوس در زندان قرچک ورامین شب شنبه ۱۰ مهرماه در حالی که در اعتصاب غذا و تحصن بسر می‌برد، توسط شماری از زندانیان متهم به جرائم خشن مورد ضرب و شتم قرار گرفت. این امر با تحریک یکی از مسئولان زندان رخ داده است. یک منبع مطلع در خصوص این رخداد به هرانا گفت: «یکی از افسران شیفت، در بند ۳ که محل نگهداری زندانیان متهم به سرقت است را باز کرده و تعدادی از زندانیان با تحریک او به سراغ سهیلا رفته، به زور سهیلا حجاب را به بند ۳ برده و کفنی که زمان تحصن به تن کرده بود را بر تنش پاره کرده و سعی کرده بودند به او غذا دهند. وقتی که با مقاومت سهیلا روبرو شدند، او را مورد ضرب و شتم قرار داده و مجددا او را بر روی زمین کشیده و مقابل بند ۸ رهایش می‌کنند.»

در مهرماه، محبوبه رضایی، زندانی سیاسی از زندان بوشهر به زندان عادل آباد شیراز تبعید شده است. خانم رضایی پیشتر توسط شعبه ۱ دادگاه انقلاب شیراز به ۱۳ سال حبس تعزیری محکوم شده بود که با اعمال ماده ۱۳۴، مجازات اشد یعنی ۵ سال آن قابل اجرا بود. این حکم در مرحله تجدیدنظر به ۲ سال و ۶ ماه حبس تعزیری تقلیل یافت. با این حال هم اکنون در پرینت زندان خانم رضایی میزان محکومیت ۵ سال ذکر شده است.

برخی زندانیان در دوران بازداشت و یا حبس خود در کنار مشکلات هر روزه زندان به ناچار برای شنیده شدن دادخواهی‌شان دست به اعتصاب غذا می‌زنند.

در مهرماه، داراب رشیدی در زندان ارومیه، علیرضا فرشی و عباس لسانی به ترتیب در زندان های تهران بزرگ و اردبیل، سهیل عربی و بهنام موسیوند در زندان رجایی شهر کرج و خالد پیرزاده در زندان شیبان اهواز در اعتصاب غذا به سر بردند.

در ضمن، علی نوری زاد، از بازداشت شدگان اعتراضات سراسری دیماه ۹۸، روز یکشنبه ۱۱ مهرماه، با دستبند و لباس زندان از زندان تهران بزرگ به بیمارستان رازی (امین آباد) منتقل شد.

گفتنی است، در مهرماه، به زندانیان زندان ارومیه وعده داده شده که در صورت مصاحبه تلویزیونی و تمجید از شرایط موجود به مرخصی اعزام شده و یا اسامی آنها برای مشمول عفو شدن به قوه قضاییه داده می‌شود. از هر بند ۲ زندانی جهت مصاحبه با صدا و سیما دعوت شده‌اند. به آنها گفته شده که باید در خصوص وضعیت بهداشتی، امکانات رفاهی زندان، رسیدگی به پرونده‌های زندانیان و … صحبت‌های دیکته شده و مثبت کنند.

یکی از خطرخیزترین کانون‌های شیوع ویروس کرونا زندان‌ها هستند. قشر زندانیان کمتر مورد توجه افکار عمومی و مسئولین قرار می گیرند.

در این ماه، تست کرونای هوشنگ رضایی، آرشام رضایی و رضا محمدحسینی در زندان رجایی شهر کرج مثبت اعلام شد.

حق درمان و رسیدگی پزشکی همواره از مهم‌ترین موارد نقض حقوق زندانیان در ایران به شمار می‌رود.

از این قرار، خسرو صادقی بروجنی و ناهید تقوی در زندان اوین، مطلب احمدیان، افشین بایمانی، حمزه سواری، حسن صادقی، ابوالقاسم فولادوند، هوشنگ رضایی، ایرج حاتمی، علی اسحاق، فرهاد فهندژ، سعید اقبالی، سهیل عربی، علی موسی نژاد فرکوش، فرزین رضایی روشن، ارژنگ داوودی و مهدی مسکین نواز در زندان رجایی شهر کرج و عباس واحدیان شاهرودی در بازداشتگاه اداره اطلاعات مشهد از دریافت خدمات درمانی محروم بودند.

با وجود خطرهای موجود، محرومیت زندانیان عقیدتی و سیاسی از اعزام به مرخصی به وفور گزارش شده است که از مهمترین آنها میتوان به ناهید تقوی در زندان اوین و هوشنگ رضایی در زندان رجایی شهر کرج اشاره کرد.

اقلیت های ملی و مذهبی

اتنیک ها در مهرماه نیز زیر فشار فزاینده بازداشت‌ها و احضارها بودند.

در این ماه، شاه جان بلوچ در دشتیاری، یاسر نارویی و یاسین نارویی در زاهدان، آرمان اسدی در دیواندره، عطا فرجی، سامان محمدی و صلاح حسین‌پناه در بانه، سالار صالحی در سنندج، فاروق سلیمان‌پور، مسعود سلیمان‌پور، محسن سلیمانی، دیار سلیمان‌پور و آرش فرشادفر در مهاباد و سعدا خدیرزاده در پیرانشهر بازداشت شدند.

همینطور، نادر صادقیان به دادگاه انقلاب تبریز، محمد مردی و وحید ابهری و شاهین برزگر به دادگاه کیفری تبریز احضار شدند.

لازم به ذکر است، حسین بالاخانی عیسی لو، مصطفی پروین، مرتضی پروین، حامد حیدری باریس، محمد جولانی اوجاق، پرویز سیابی گرجان، سبحان بخشی، مهدی هوشمند، بهمن خیرجو، مجتبی پروین، عسگر اکبرزاده خضرآبادی و سجاد جولانی اوجاق و نادر صادقیان در مراجع قضایی محاکمه شدند.

گفتنی است، حسین بالاخانی عیسی لو، مصطفی پروین، مرتضی پروین، حامد حیدری باریس، محمد جولانی اوجاق، پرویز سیابی گرجان، سبحان بخشی، مهدی هوشمند، بهمن خیرجو، مجتبی پروین، عسگر اکبرزاده خضرآبادی و سجاد جولانی اوجاق، ۱۲ فعال ترک (آذربایجانی) هریک به ۱۴ ماه و ۳۲ روز حبس و تحمل ۷۴ ضربه شلاق محکوم شدند.

اعمال فشار و تهدید اقلیت‌های مذهبی در این ماه نیز ادامه داشت.

در ماهی که سپری شد، شیدا تایید در قائمشهر و هایده فروتن و مهران مصلی نژاد در شیراز بازداشت شدند. گفتنی است، بازداشت این شهروندان همراه با تفتیش منزل بوده است.

همچنین، بهزاد طلایی شهروند سنی مذهب، به ۱۳ سال حبس تعزیری محکوم شد.

همینطور، سهیل حقدوست، شهروند بهائی ساکن قائمشهر با فشار اطلاعات سپاه این شهرستان از محل کار خود اخراج شد. محل کسب آقای حقدوست پیشتر نیز از سوی اداره اماکن پلمپ و بسته شده بود.

در ضمن، روز سه شنبه ۲۷ مهرماه، سه شهروند مسیحی به نامهای ژوزف شهبازیان، سمیه (سونیا) صادق و مینا خواجوی قمی در بازپرسی دادسرای اوین تفهیم اتهام شدند.

لازم به ذکر است، منزل والدین ارسلان یزدانی، شهروند بهائی روز پنجشنبه ۸ مهرماه، توسط نیروهای امنیتی مورد بازرسی قرار گرفته و شماری از وسایل شخصی آنها ضبط و برده شده است.

از سوی دیگر، منزل نورا ممتازیان و سروش آبادی، زوج بهائی ساکن شیراز روز شنبه ۲۴ مهرماه، توسط ماموران اداره اطلاعات برای چهارمین بار مورد بازرسی قرار گرفت. به دلیل بازرسی‌های پیشین و ضبط تمام وسایل الکترونیک و کتب مرتبط با آیین بهائی، در این بازرسی تنها چند برگ کاغذ به همراه تلفن همراه خانم ممتازیان ضبط شده است.

گفتنی است، در جریان اعلام نتایج کنکور ۱۴۰۰ مانند سال‌های گذشته شماری از شهروندان بهائی شرکت کننده در این آزمون، در سایت سازمان سنجش با پیام “مردود” یا “مردود صلاحیت عمومی” مواجه شده و به دلیل بهائی بودن از ادامه تحصیل محروم شدند. هرانا هویت ۱۸ شهروند بهائی به نام های اهورا مستقیم، دنیا دهقانی، سایه آقائی، تارا تمدنی، نورا ترانه دوست، سمیر زکائی ارانی، رزا مخلصی، گار سبحانی عزابادی، الینا قلیزاده روشنکوهی، نورا نبی پورکلنکاری، صباح میثاقی ، پارسا چرخند، فروزان نیکوکار، نسیم شهریاری زواره، مهسا فروهری، فروتن رحمانی، لنا کامجو و روزا بذرافکن را که در جریان کنکور امسال با این قبیل ایرادات مواجه شدند احراز کرده است.

به علاوه، علارغم گذشت ۲ ماه از اتمام تحقیقات قضایی پرونده علیرضا ورک شاه، اسماعیل نریمان‌ پور، محمد علی ترابی و محمد کائدگپ، چهار نوکیش مسیحی در دزفول، اداره اطلاعات این شهرستان از تحویل وسایل شخصی آنان خوداری می‌کند. اوایل مرداد سال جاری، بازپرس پرونده دستوری مبنی بر تحویل دادن گوشی‌های تلفن و لپ‌تاب این شهروندان را صادر کرد.

همینطور، محمدهادی عرفانیان کاسب، وکیل دادگستری، از رد درخواست اعاده دادرسی در پرونده مصادره املاک بهائیان روستای ایول توسط دادگستری استان مازندران به دلایل نامشخص خبر داد. حکم مصادره املاک بهائیان روستای ایول سال گذشته در دادگاه های تجدید نظر استان های مازندران و تهران تایید شده و توسط وکیل مدافع آنان طبق ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری اقدام برای ثبت درخواست اعاده دادرسی شد.

حقوق کودک

برای برخی از نوجوانان، هنگامی که رشد و بلوغ طبیعی آنها با وقایع ناراحت کننده ای همراه شود، ممکن است برای آنها بسیار سخت و تحمل ناپذیر باشد. احساسات بسیار قوی همراه با ترس، استرس، سردرگمی، عدم اطمینان، فشار برای موفقیت و همچنین بدست آوردن توانایی فکر کردن در مورد اتفاقات به روش جدید برتوانایی حل مسئله و نحوه تصمیم گیری نوجوانان تاثیر می گذارد، و گاهی این فشارها ذهن خام و بی تجربه ی کودک را به سمت خودکشی برای رهایی از موقعیت مذکور سوق می دهد. سهم نوجوانان ایرانی از خودکشی‌های سالانه از سوی سازمان پزشکی قانونی بیش از ۷ درصد اعلام شده است.

در ماهی که گذشت، سمیرا سعیدی ۱۳ساله در سنندج، یک پسر نوجوان حدوداً ۱۸ ساله در روستای قلات از توابع بخش مرکزی شهرستان بهمئی و متین عثمانی در ارومیه و ماشاالله آذرخش در روستای “رشگند” از توابع منطقه دشتبیل اشنویه دست به خودکشی زده و جان خود را از دست دادند.

از طرفی، رئیس اداره بهزیستی شهرستان نطنز واقع در استان اصفهان، از اقدام پلیس جهت جلوگیری از فروش یک نوزاد ۲ ماهه توسط خانواده‌اش در این شهر خبر داد. سرپرست اداره بهزیستی نطنز در این خصوص گفت: خانواده‌ای که در شهر نطنز قصد فروش یک نوزاد دو ماهه‌ را داشتند توسط پلیس شناسایی و از اقدام آنها جلوگیری شد.

گفتنی است، روز یکشنبه ۱۸ مهرماه، یک کودک ۳ ساله که آثار سوختگی و ضرب و شتم بر روی بدنش وجود داشت در یکی از بیمارستان‌های تهران بر اثر شدت جراحات وارده جان باخت. در حالی که آثار سوختگی بر روی کمر کودک مورد اشاره وجود دارد، والدین این کودک پس از بازداشت مدعی شدند که نقشی در مرگ کودک‌شان نداشته‌اند و منکر هر گونه کودک‌آزاری شدند.

همینطور، معلم متهم به آزار جنسی ۵ دانش آموز در روستای گودل از توابع شهرستان اهر، بازداشت شد. این کودکان که شامل یک دختر و ۴ پسر بودند اظهار کرده‌اند که متهم آنها را برهنه کرده است.

لازم به ذکر است، یک متهم به تجاوز به کودکان در تهران بازداشت شد. این فرد متهم است که کودکان پسر را سوار دوچرخه کرده و پس از ربودن آنان مورد آزار جنسی و تجاوز قرار داده است. این متهم پیشتر نیز سابقه حبس با اتهام تجاوز به کودکان را دارد.

زنان

در ماهی که گذشت، یک پزشک جراح، با انتشار پستی در صفحه شخصی خود، از به آتش کشیده شدن یک دختر جوان توسط پدرش به ظن داشتن دوست پسر خبر داد. فائزه ملکی، ۲۲ ساله، از اهالی روستای دولت آباد (کورکوره) از توابع شهرستان سنندج با ۸۵ درصد سوختگی، علیرغم تلاش کادر درمان، جان خود را از دست داد. پس از جان باختن این زن جوان در بیمارستان و ضرب و شتم پدر او توسط شماری از شهروندان، نیروی انتظامی اقدام به بازداشت متهم و تعدادی از این شهروندان کرد. گفته می‌شود، روز دوشنبه ۱۲ مهرماه، محمد جباری دادستان عمومی و انقلاب سنندج خواهان برخورد با پزشکی که این خبر را منتشر کرده بود شد. وی ضمن درخواست برخورد کمیته انضباطی نظام پزشکی، از نبود شاکی خصوصی در این پرونده خبر داد.

همچنین، دختر ۲۱ ساله ای در رفسنجان، با انگیزه ناموسی توسط پدر خود به قتل رسید. متهم پس از ارتکاب جرم متواری شده و مادر این دختر اعلام کرده است که بابت قتل دخترش، شکایتی از همسر خود ندارد.

در ضمن، بر اساس ویدیویی که در شبکه های اجتماعی منتشر شده، یک زن ساکن آبادان به مدت سه سال توسط همسرش به شدت تحت شکنجه روحی و جسمی قرار گرفته و بینایی خود را نیز از دست داده است. این زن که پرستو نام دارد پس از انتشار ویدیو مذکور برای پیگیری شکایت از همسرش به مراجع قضایی محل سکونت خود مراجعه کرده و دادستان آبادان با پرخاشگری او را به دلیل انتشار ویدیو مورد مواخذه قرار داده است.

همینطور، روز سه شنبه ۱۳ مهر، یک زن حدودا ۴۲ ساله، در شهرستان خمام واقع در استان گیلان، با ریختن بنزین، خودسوزیکرد. وی با سوختگی بالا جهت درمان جراحات وارده به یکی از مراکز درمانی در رشت منتقل شده است.

همچنین، دادستان عمومی و انقلاب شیراز، از بازداشت سه مرد به اتهام تجاوز به ۶ زن در این شهر خبر داد.

کارگران و اصناف

در ماهی که سپری شد ۶۶ کارگر در سایه فقدان ایمنی محیط و شرایط کار در اقصی نقاط کشور دچار حادثه شدند. ایران در زمینه رعایت مسائل ایمنی کار در میان کشورهای جهان رتبه ۱۰۲ را به خود اختصاص داده ‌که رتبه بسیار پایینی است.

در مهرماه، عدم رعایت ایمنی کار ۳۲ کارگر را مصدوم و ۳۴ تن دیگر را به کام مرگ کشاند.

از اخبار مرتبط در این حوزه می توان به مرگ و مصدومیت چهار کارگر از جمله یک کودک کار در زاهدان و شیراز، مرگ و مصدومیت ۶ کارگر در شیراز، محلات، یزد و کرج، مرگ یک کارگر در نایین، مرگ یک کارگر در قنوات، مصدومیت یک کارگر در تهران، مرگ و مصدومیت سه کارگر از جمله یک آتش‌ نشان در چابهار، تهران و دزفول، مرگ و مصدومیت هفت کارگر در خمام، جلیل‌آباد پیشوا، ساوجبلاغ، قائمشهر و بندرعباس و مصدومیت یک پرسنل اورژانس در نجف آباد، مرگ یک کارگر در نیشابور، ، مرگ یک کارگر در ساوه و مصدومیت ۴ کارگر در گرگان، شیراز و تهران اشاره کرد.

همچنین، دو کارگر ساختمانی در ایلام، در پی عدم دریافت مطالبات مزدی خود، قصد خودکشی و پریدن از بلندی ساختمان را داشتند که با وعده مساعدت در پرداخت حقوقشان، از اقدام خود صرف نظر کردند.

همینطور، زن ۵۵ ساله از کارکنان بخش تامین اجتماعی قزوین، به دلیل مشکلات بازنشستگی دست به خودسوزی زد و در بیمارستان بستری شده است.

در ضمن، شامگاه یکشنبه ۲۵ مهرماه، یکی از کارگران شرکت نفت و گاز پارس عسلویه واقع در استان بوشهر به دلیل مشکلات معیشتی دست به خودکشی زده و جان خود را از دست داد.

به علاوه، عثمان اسماعیلی، فعال کارگری، روز چهارشنبه ۲۸ مهرماه، توسط نیروهای امنیتی بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شد.

همینطور، سه کارگر کارخانه «سیمان کارون» در استان خوزستان از محل کار خود اخراج شدند. به گفته کارگران این واحد صنفی “تعدیل این سه نفر به پیگیری مرگ یکی از همکارانشان که بر اثر حادثه کار فوت شد، مربوط است”.

از طرفی، شماری از فعالین کارگری توسط نهادهای امنیتی به صورت تلفنی تحت عنوان روشن شدن برخی از «ابهامات» و «خط قرمزها» احضار شدند. کامیار فکور، امیرعباس آزرموند و رهام یگانهاز جمله این شهروندان هستند. همزمان جمعی از فعالین کارگری با انتشار بیانیه‌ای نسبت به این فشارها اعتراض کرده و گفته‌اند که «به هیچ وجه به سیاست‌های ارعاب، بازداشت و تهدید از طرف وزارت اطلاعات تن نخواهیم داد.»

در ضمن، کارگران سد شفارود گیلان و کارگران پروژه ساخت تونل آزادراه منجیل به رشت، کارگران ابنیه فنی راه‌آهن آذربایجان، کارگران شرکت کشت و صنعت نیشکر هفت تپه، کارگران شرکت پیمانکاری «کاریز» و رانندگان و و اپراتورهای جرثقیل مجتمع پروشیمی گچساران، کارگران شرکت IGC در عسلویه و کارگران پروژه‌ای شرکت‌های مختلف شاغل در پتروشیمی بوشهر دست به اعتصاب زدند.

اگر چه که کارگر و کار انجام شده توسط او، دارای منزلت و جایگاه بسیار بالایست، ولی متاسفانه این جایگاه مورد توجه مسئولین، کارگزاران و کارفرمایان قرار نمی گیرد و در بسیاری از مواقع، این قشر ضعیف جامعه موفق به اخذ معوقات مزدی و رسیدن به مطالبات حداقلی خود نمی شوند، و یا بدون دلایل موجه از کار اخراج و یا تعدیل می‌شوند. به همین خاطر در بسیاری از موارد برای تحقق خواسته های خود ایجاد تجمعات اعتراضی را برمی گزینند.

در مهر ماه، دستکم ۱۸۰ تجمع اعتراضی برگزار شد که از مهمترین آنها میتوان به تجمع اعتراضی کارگران مجتمع نیشکر هفت تپه، کارگران معدن ذغال سنگ پابدانا، کارگران واحد ترابری شرکت بهره‌برداری نفت و گاز زاگرس جنوبی، کارگران زیرمجموعه هلدینگ خلیج فارس، کارگران ‌پروژه‌ای شرکت ساپک عسلویه، خدمتگزاران و سرایداران آموزش و پرورش استان قم، کارگران معادن زغال‌سنگ کرمان، کشاورزان اصفهان، پرسنل شرکت آبفای اهواز، کارگران شرکت حدید مبتکران و کارگران سد شفارود اشاره کرد.

افزون بر این، معلمان و فرهنگیان شاغل و بازنشسته دستکم در ۴۰ شهر، کارنامه سبزها در تهران، رانندگان مسیرهای جاده ساوه، مربیان پیش دبستانی شهرستان ایذه، کارکنان و بازنشستگان شرکت هواپیمایی هما، مرغداران در شهرکرد و تهران، معلمان خرید خدمت در چهارمحال و بختیاری و بازنشستگان وزرات بهداشت گیلان دست به تجمع اعتراضی زدند.

در این ماه معوقات مزدی متعدد بسان گذشته در جریان بود. از جمله اخبار در این حیطه میتوان به معوقات پرسنل شرکتی اداره کل راهداری استان لرستان، کارگران شهرداری اندیمشک و ایرانشهر، کارگران کارخانه رنگ‌سازی پارس پامچال واقع در شهر صنعتی و کارگران شرکت پیمانکاری کاریز در پروژه آزاد راه منجیل به رشت،  کارگران شرکت آب معدنی داماش، کارگران شاغل در پروژه ساخت سد شفارود و کارگران معدن زغال سنگ «آق دربند» سرخس اشاره کرد.

همچنین، بازنشستگان شرکت هواپیمایی هما در تهران دارای مطالبات مزدی هستند.

گفتنی است، بنابر اعلام رئیس انجمن صنفی کارگران و استادکاران ساختمانی استان قم، بیمه تامین اجتماعی ۱۴۰۰ کارگر ساختمانیدر این استان قطع شده است.

همینطور، جلسه رسیدگی به اتهامات محبوبه فرحزادی، فعال صنفی معلمان و از اعضای انجمن ندای زنان ایران، روز سه شنبه ۲۰ مهرماه، در دادگاه انقلاب تهران برگزار شد.

در ضمن، روز یکشنبه ۱۱ مهرماه، یک واحد لباس فروشی در مرکز خرید تجاری کوروش تهران به دلیل آنچه فروش لباس “غیر متعارف” عنوان شده توسط ماموران اماکن پلمب شد.

به علاوه، هیات تجدید نظر بررسی تخلفات وزارت آموزش و پرورش طی نامه ای به اداره اموزش و پرورش شهریار، با اعلام حکم قطعی رای به بازخرید اجباری و اخراج محمد حبیبی فعال صنفی معلمان از آموزش و پرورش داد‌‌‌.

بهداشت و محیط زیست

در این ماه، یک جنگلبان در پی تعقیب و گریز قاچاقچیان تاغزارهای بخش میان جلگه شهرستان نیشابور، دچار مصدومیت شد.

از سوی دیگر، رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری خانمیرزا، از زخمی شدن یک محیط بان در جریان درگیری با قاچاقچیان چوب در این شهرستان خبر داد.

لازم به ذکر است، رئیس کلانتری نصیرشهر در استان تهران از بازداشت یک متهم به آزار و قتل یک قلاده سگ، خبر داد.

همچنین، زن و مرد میانسال حیوان آزار در پارک ملی پابند در استان مازندران اقدام به قتل و تکه تکه کردن یک قلاده خرس قهوه‌ای و پختن آن کردند. متهمان شناسایی و قرار بازداشت برای آنان صادر شده است.

حق بر محیط زیست و مبانی فلسفی آن، از قواعد حقوق بشر و حقوق طبیعی نشأت گرفته شده است. ابتدایی ترین حق طبیعی انسان در این کره خاکی، «حق حیات» است. اما طی دهه های اخیر به دلیل استفاده بی رویه از منابع طبیعی، عدم نظارت و توجه به مباحث زیست محیطی و الگوهای صحیح، محیط زیست طبیعی به شدت مورد صدمه واقع شده است. هرانا در این حوزه گزارشاتی از هفته اول، دوم، سوم و چهارم با هدف آگاهی سازی گردآوری کرده است.

خشونت نظامی و قضایی و امنیت شهروندان

کولبری، شغلی کاذب و مشقت بار است که مردم مناطق مرزی در پی فقدان فرصت های شغلی به آن روی می آورند و سالانه ده ها تن در مواجهه با خطرات طبیعی و یا در پی شلیک نیروهای مرزبانی کشته و‌ یا زخمی می شوند.

از این قرار، در ماهی که سپری شد، یک کولبر در مناطق مرزی سردشت، در پی شلیک مستقیم نیروهای نظامی جان خود را از دست داد.

همچنین، دو کولبر به نام های سرکوت کرمی و “مسعود” و یک کولبر به نام حامد فقیهی، در پی سقوط از ارتفاعات مرزی نوسود از توابع شهرستان پاوه در استان کرمانشاه، مصدوم شدند.

به علاوه، روز چهارشنبه ۷ مهرماه، در پی تیراندازی نیروهای نظامی در شهرستان بشاگرد واقع در استان سیستان و بلوچستان، یک سوختبر به نام بهزاد بالاور کشته شد.

همینطور، شامگاه یکشنبه ۱۱ مهرماه، فرمانده انتظامی شهرستان رفسنجان از وقوع حادثه اسید پاشی به یک شهروند توسط دو موتورسوار، در این شهرستان خبر داد و گفت فرد قربانی از ناحیه گردن و سینه دچار سوختگی شده و به بیمارستانی در کرمان منتقل شده است.

در مهرماه، معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی استان گیلان از وقوع حادثه اسید پاشی بر روی یک مرد توسط همسرش در شهرستان رشت خبر داد و گفت، طی این حادثه سه شهروند به بیمارستان منتقل شدند.

در ضمن، یک سرباز به نام محمد جمالی در پادگان آموزشی نیروی دریایی ارتش (نامجو حسن‌رود) در رشت در زمان نگهبانی با شلیک گلوله دست به خودکشی زده و جان خود را دست داد.

به علاوه، روز سه شنبه ۲۷ مهر، فرزند یکی از جان باختگان جنگ ایران و عراق، به دلیل بیکاری و مشکلات معیشتی، در مقابل ساختمان اداره‌کل “بنیاد شهید” استان کهگیلویه و بویراحمد واقع در یاسوج، خودسوزی کرد. این شهروند پس از خودسوزی، به بخش سوانح و سوختگی یکی از بیمارستان‌های این شهر منتقل شد اما روز پنجشنبه ۲۹ مهرماه، بر اثر شدت سوختگی در بیمارستان امیرالمومنین شیراز جان خود را از دست داد.

ایران از معدود کشورهایی است که کماکان از مجازات های تحقیرآمیز استفاده می کند. این در حالی است که میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی صراحتا استفاده از مجازات های غیر انسانی و موهن از جمله اعدام و شلاق را ممنوع کرده است.

از این رو، یک متهم در تهران توسط دادگاه کیفری یک این استان به قصاص چشم (کور شدن) محکوم شد.

همچنین، بیژن قاسم زاده سنگرودی، بازپرس صادرکننده دستور فیلترینگ تلگرام، در پرونده ای دیگر از بابت تأثیر دادن نفوذ اشخاص دولتی در اقدامات و تصمیمات قضایی و دریافت رشوه میلیاردی به ۱۰ سال حبس و ۷۴ ضربه شلاق محکوم شد.

با وجود گذشت ۳۲ سال از جنگ ۸ ساله بین ایران و عراق، هنوز مین های به جا مانده از آن دوران، در مناطق مرزی غرب، جنوب غرب و شمال غرب ایران شامل استانهای آذربایجان غربی، کردستان، ایلام، کرمانشاه و خوزستان، جان شهروندان را تهدید می کنند.

از این قرار، رسول رحمانی در نوسود و دو شهروند در مهاباد و بیستون، بر اثر انفجار مین برجای مانده از جنگ ایران و عراق، دچار مصدومیت شدند.

گفتنی است، روز سه شنبه ۱۳ مهرماه، یک خانه دیگر در حاشیه شهر زاهدان توسط ماموران شهرداری تخریب شد. خانه‌ای که شهرداری مدعی است در زمین‌های غیر مسکونی ساخته شده و حالا ساکنان این منازل به دلایل بسیار از جمله عدم حمایت شهرداری از آنها، باید بی خیال پول بر باد رفته شان شده و با وجود قولنامه بنگاهی بی سرپناه شوند.

۱– گزارشاتی که توجهات زیادی به خود جلب کرد

در این بخش سعی شده به گزارش‌هایی از نقض حقوق بشر در مهرماه که با حساسیت و توجه بیشتری از سوی افکار عمومی مواجه شدند، اشاره شود. بدیهی است که این توجه بیشتر، الزاماً به معنی شاخص بودن این دسته از گزارش‌ها به لحاظ حجم نقض حقوق بشر در ایران نیست.

از مهم‌ترین اخبار که در این ماه بازتاب بسیار گسترده‌ای در کشور داشت می توان به احضار نرگس محمدی به دادسرای اوین جهت اجرای حکم، آتش کشیدن زن جوان ۲۲ ساله ای توسط پدرش در سنندج با انگیزه ناموسی، مرگ مشکوک امیرحسین حاتمی در زندان تهران بزرگ، بازداشت سپیده قلیان توسط نیروهای امنیتی در اهواز، بازماندن ۱۸ شهروند از تحصیل به دلیل اعتقاد به دیانت بهایی، ضرب و شتم شماری از زندانیان سیاسی توسط زندانیان جرائم خشن در زندان تهران بزرگ، ضرب و شتم سهیلا حجاب در زمان اعتصاب غذا در زندان قرچک ورامین، خودکشی یک سرباز در پادگان نیروی دریایی ارتش در رشت و تداوم بازداشت و بیخبری از وضعیت قاسم بهرامی اشاره کرد.

۲– گزارشاتی که علی‌رغم اهمیت با بی‌توجهی روبرو شدند

در مقابل بخش قبل، بسیاری از گزارش‌های حقوق بشری، اساساً با کم توجهی و بعضاً بی‌توجهی رسانه‌ها و افراد فعال در شبکه‌های اجتماعی که به هر ترتیب تشکیل‌دهنده‌ی قسمتی از افکار عمومی هستند روبه‌رو شدند. گفتنی است این نوع کم‌توجهی‌های بعضاً غیر تعمدی یا بعضاً تبعیضات هدفمند، زمینه بیشتری از تداوم و گسترش نقض حقوق بشر را فراهم می‌آورد.

از مهم‌ترین خبرها که در این ماه با بی توجهی رسانه ها و مردم روبرو شدند، میتوان به اسید پاشی بر روی یک مرد توسط همسرش در شهرستان رشت، خودکشی یک کارگر در عسلویه به دلیل مشکلات معیشتی و خودکشی یک سرباز در خوی اشاره کرد.